Dr. Yasemin Arslan Dt. Şule Arslan tüm yazıları e-posta gönder

Hormonlu sebze-meyveyi nasıl anlarız?

Teknolojinin gelişimiyle birlikte yiyecek konusu kafamızı iyice karıştırdı. İyi tarım, organik tarım, hibrit tohum, GDO’lu (Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar) yiyecekler, hormonlu sebze-meyveler... Konuyu en temel özellikleriyle ele alalım:

Endüstriyel tarımda gübreleme ve ilaçlama işi çoğunlukla üreticilerin insiyatifinde. Bu yüzden ürünü hastalıktan korumak, ekonomik riski azaltmak gibi zirai ilaçlar fazlaca kullanılabilmekte. Araştırmalar bu ilaçların fazlasının kanser, üreme bozuklukları, alerjiler, bağışıklık ve sinir sistemi bozuklukları ile ilişkisini gösteriyor.

En çok korkulan madde: Pestisit

Bilinçsizce kullanımından en çok korkulan madde ise pestisit. Pestisitler ürüne zararlı organizmaları engellemek, kontrol altına almak gibi amaçlar için kullanılabiliyor. Meyve-sebzenin kabuğunu soymak zararı bir açıdan biraz azaltsa da bu durum kabukta yoğun olan vitamin ve minerallerden fedakarlık anlamına geliyor.

GDO’lar (Genetiği Değiştirilmiş Organizma) ise işte bu noktada devreye giriyor. Tarımsal ticarete konu olan GDO’lar temel olarak mısır, soya, kanola ve pamuk. Bu ürünleri belki mısır dışında tek başına yiyecek olarak pek fazla tüketmesek de mısır ve soyanın türevleri o kadar fazla karşımıza çıkıyor ki, ürkütücü olan da bu! Örnek mi istersiniz: GDO’lu mısır ve soya yemiyle beslenen hayvanların et, süt ve yumurtaları, gofret ve birçok çikolatada rastlanan soya lesitini, hemen her tatlı gıdada karşımıza çıkan mısır nişastasından elde edilen mısır şurubu.

Tüm bunlar düşünüldüğünde hibrit tohumlar daha masum gözüküyor. Hibrit bitki tamamen doğal genler ve kromozomlar kullanılarak elde ediliyor.

Dışa bağımlılığı artırıyor

Hibrit tohum sadece ekildiği yıl diğerlerinden üstün verim verir. Ancak tohumu aynı genetik dizilimi taşımadığından bir sonraki hasatta aynı verimlilikte olmaz. Sonuçta hibrit bitki yetiştiren çiftçiler benzer verimlilik için her yıl yeni tohum almak zorunda kalır. Bu teknoloji bir nevi ari ırk projesine benzetilebilir. Yani genlere dokunulmamakta en çok en üstün genler melezlenmektedir. Bu teknolojinin insana ve çevreye zararı olmadığı düşünülse de dışa bağımlı bir üretim biçimi olduğundan ekonomik ve siyasi boyutları ürkütücü olabilir.

Endüstriyel tarımda kullanılan zirai ilaçlar, kanser, üreme bozuklukları gibi rahatsızlara yol açabiliyor...

Hormonlu sebze-meyveyi nasıl anlarız?

Patates: Yumruları yapışık ve şekilsiz

Çilek: Çift yapışık, aşırı büyük , şekil bozukluğu olan, meme şeklinde çıkıntıları olan

Domates: Ucunda sivri memeler olan, çekirdeksiz içi boş ve beyaz ise

Patlıcan: Çekirdeksiz, şekilsiz çift çatallı

Kabak: Çekirdeksiz, ve şekil bozuk

Biber: Çekirdeksiz, çok büyük ve etli

Karpuz: Çekirdeksiz, nişastamsı kıvamında

Kiraz: Büyük ve çok kırmızı

Salatalık: Bir ucu kalın, bir ucu ince, şekilsiz

Sebze-meyve takvimi

Sonbahar sonu-kış

Limon, portakal , mandalina, greyfurt, pancar, mantar, turp, havuç, kereviz,ıspanak, pazı,kışlık , pırasa, karnabahar, brokoli, yer elması, kabak, marul, kıvırcık, roka, tere,lahana, ebegümec i, yabani otlar,balkabağı, kivi, muz, ayva, nar,elma,armut, kestane

İlkbahar

Enginar, bakla , barbunya, bezelye, semizotu, taze fasulye, taze soğan, taze sarımsak, taze patates, asma yaprağı, fesleğen, reyhan, rezene, kuşkonmaz, çağla, can erik, Malta eriği, muşmula, doğal mantar

Yaz

Domates, salatalık, biber, bamya, patlıcan, kırmızı biber, sakız kabağı, çilek, kavun, karpuz, şeftali, kayısı, kiraz, vişne, mürdüm eriği, dut, böğürtlen, ahududu

Yaz sonu-sonbahar başı

Marul, kıvırcık, roka, tere, kırmızı biber, incir, üzüm , taze ceviz, kızılcık, armut, elma,keçiboynuzu, mısır, nar, ayva, muz, ahududu, böğürtlen, mürdüm eriği Ayrıca patates, kuru soğan, maydanoz, dereotu her zaman bulunuyor. Elma, armut ağustos-kasım aylarında yetişiyor, diğer aylarda ise soğuk hava deposundan getiriliyor, narenciye gibi.

Peki ne yapmalı?

Organik beslenmek mevsiminde yetişen ürünleri tüketmek.

Paketlenmiş, hazır ürünleri mümkün olduğunca tüketmemek.

Vücudun bir anlamda kendi kendini temizleme mekanizması detoksu zaman zaman uygulamak.