Dr. Yasemin Arslan Dt. Şule Arslantüm yazılarıe-posta gönder |
Hipoglisemik beslenme
Sağlıklı bir vücut için glisemik indeksi düşük gıdaları tercih etmemiz daha uygun.
Son yıllarda paketli ve fruktoz şurubu katılmış gıda maddelerinin aşırı miktarda tüketilmesinden ötürü hipoglisemi, insülin direnci, reaktif hipoglisemi ve metabolik sendroma çok sık rastlıyoruz. Glikoz yani kan şekeri organizmamızın temel yakıtıdır. Vücudumuz için hayati öneme sahiptir. Beyin ve kaslarımızın doğru çalışması için özellikle önemlidir. Eksikliğinde yorgunluk, halsizlik, uyuşukluk gibi bir takım istenmeyen durumlar ortaya çıkabilir.
Açlık kan şekerinin önemi büyük
Kan şekerinizin seviyesi 12 saat boyunca su dışında bir şey yiyip içmemiş durumda iken ölçümelidir. Bu değer 110 mg'ın üstüyse hiperglisemi, 60mg'ın altında ise hipoglisemi durumu söz konusudur. Vücudumuzdaki bu değeri yaklaşık olarak sabit tutmak için doğru saatlerde ve doğru gıdalarla beslenmemiz gereklidir. Sağlıklı beslenirseniz ve vücudunuzun sağlıklı bir fizyolojik dengesi varsa kan şekeri seviyeniz yaklaşık olarak bu aralıkta tutulur.
Vücudunuz bu dengeyi nasıl sağlar?
3-4 saatte bir doğru yiyecek ve içeceklerle beslenerek, karaciğerimizde ya da kas dokularınızdaki yedek depo görevi olan glikojen yardımı ile, vücuttaki yağları kan şekerine dönüştüren neoglikojenez döngüsü yardımıyla.
Glisemik indeksi düşük yiyecekler yavaş sindirilir ve tokluk hissi verir.
Glisemik indeks nedir?
Glikoz yerine aynı miktar karbonhidrat içeren bir besin maddesinin, kan şekerinizi yükseltmesine o gıda maddesinin glisemik indeksi denir.
Bu değer 0-100 arasında değişir. Glikozun değeri 100 olarak kabul edilir, diğer gıdaların glisemik indeksleri buna göre belirlenir. Gİ'si yüksek gıdalar kan şekerinizi çok hızlı yükseltir dolayısıyla insülin hormonuzu da fazla miktarda salgılatırlar.
Gİ'si düşük gıdalar ise kan şekerinizi daha yavaş bir şekilde yükseltirler. Zayıflamak ve sağlıklı kalmak için Gİ'si düşük gıdalar vücudunuzda daha uygundur. Bu yiyecekler yavaş sindirilir ve emilir. Dolayısıyla tokluk hissi verirler. Ayrıca genellikle posa içerikleri yüksektir. Böylece doygunluk sağlayan hormonların salgılanmasını artırır.
Bir gıda maddesinin Gİ'si ;
55'ten az ise düşük Gİ
56-69 ise orta Gİ
70'ten fazla ise yüksek Gİ'li gıdalar olarak sınıflanır.
Gİ'yi düşüren püf noktaları
Besinler olgunlaştıkça Gİ'si yüksektir. Örneğin, ham meyveler olgun meyvelere göre daha düşük Gİ değerine sahiptir.
Hemen her türlü yiyeceği çiğ ve doğal haliyle tüketin. Yani mümkün olduğunca bıçak değidirmeden, doğramadan, sos eklemeden. Gİ'si daha düşük olacaktır.
- Taze meyve suyundansa taze meyveyi tercih edin.
- Kızarmış ekmeğin glisemik indeksi kızarmamış ekmekten daha yüksektir.
- Yiyeceklerinize limon ve sirke ilave ettiğiniz zaman yiyeceğin glisemik yükünü düşürmüş olursunuz.
- Bol bol baharat kullanın. Hazır salata sosları ise Gİ yükünü artırır.
- Beyaz pirinç bulgurdan, buğdaydan ya da esmer pirinçten daha fazla Gİ'e sahiptir.
- Karbonhidratlı sebzeler haşlanırsa glisemik indeks değeri yükselir, kızartılırsa daha da yükselir.
Eğer doğru yiyeceklerle yani glisemik indeksi düşük yiyeceklerle beslenirseniz kan şekeriniz hafifçe yükselir, ardından pankreasınızdan hafif insülin salgılanması ile kan şekeriniz tekrar normal sınırlarına kolayca vücudunuzu yormadan döner. İnsülin, kan şekerini hücre içine sokup hücreye yakıt sağlar. Gİ değeri yüksek yiyecekleri pek fazla tercih etmemenizi öneririz. Canınız çok isterse küçük bir parça yiyebilirsiniz ancak ardından Gİ değeri düşük bir yiyecek ile bu durumu dengelemelisiniz. Böylece vücudun fazla miktarda insülin salgılamasını da engellemiş olursunuz.