Coronadan değil panikten korkun !
Sağlıklı beslenmekten,açık havada egzersizden ve uykunuzdan vazgeçmeyin.
Pazartesi günü ülkemizde ilk corona virüs vakasının açıklanmasıyla bir panik havası esmeye başladı.Biz de dünyadaki gelişmeleri sizinle instagram üzerinden sık sık paylaşıyorduk aralık ayından bu yana. Şu sırada tüm dünyada Covid-19’dan (2019 sonunda tanımlandığı için 19)ölüm oranı geçen haftadan bu yana %2,5 düzeyinde iken %3 ler seviyesine çıkmış bulunuyor. Mevsimsel gripte ise ölüm oranı 1000’de 1ler civarında. Ancak mevsimsel grip elbette çok daha yaygın ve toplamda çok daha fazla ölüme neden oluyor. Ölümlerin büyük kısmı yaşlı ve sağlık riski olan bireylerde. 17 yaş altı gençlerde neredeyse hiç ölüm görülmedi. Enfekte olanların %85’i ayaktan atlatıyor. Önümüzdeki 1,5 yıl içinde hemen hepimizin bir şekilde enfekte olacağımız ancak hafif olarak geçireceğimiz öngörülüyor. Harvard Tıp Fakültesi’nde yapılan bir çalışma artık corona virüsüyle beraberce yaşamamız gerektiğini ortaya koyuyor. Neyse ki aşı yolda ve bildiğiniz gibi kuzey yer kürede önümüz yaz . Virüslerin dış yüzeyleri ısıya dayanıklı değil. Ayrıca yazın yaşadığımız ortamlar daha çok havalandırılıyor ve insanlar daha az kalabalıkta yaşıyorlar. Ancak güney yarım küre de hastalığın etki gösterebileceğini hatırlatmakta fayda var. Çünkü burada yazken orada kış olacak
Dün akşam saatlerinde okulların tatil edilmesi, konser ve benzeri sosyal etkinliklerin iptal edilmesi de olumlu bir gelişme. Çünkü bu virüs yaklaşık 1 e 3 oranında bulaşıyor. Yani hasta bir birey üç kişiyi daha enfekte edebiliyor.Hasta olan vakaların hangi şehirlerde olduğunun açıklanmaması da bizce doğru bir karar. Çünkü hangi şehrimizde ise o şehirden dışarıya büyük bir kaçış olabilir ve seyahatler virüsü büyük bir hızla tüm ülkeyi yayabilir Hatırlarsınız İtalya’da durum tam da böyle olmuştu. Bu tatil süreci kesinlikle evde kalınması gereken bir zaman. Kesinlikle seyahat planlamayın, sosyalleşmeniz her zaman istediğimizin aksine internet üzerinden olsun. Evde dinlenmek ,izleyemediklerinizi seyretmek, okuyamadığınız kitaplarınızı okumak için bir fırsat olarak görün. Ayrıca her gün yarım saat 45 dakika kadar dans edip egzersiz yapabilirsiniz .Hep bahsettiğimiz pijama egzersizlerimiztam bu günlere uygun. Hareketleri web sitemizden (www.estetikklinik.com) bulabilirsiniz.Ayrıca her gün Instagram ve Facebook adresimizden yemek tarifleri, maske tarifleri, evde koku yapma tarifleri ve benzeri sağlıklı paylaşımlar yapacağız
Bu salgının tüm dünyaya temel hijyen şartlarını bir kez daha iyice anlattığını görüyoruz. Belki bundan sonra kişisel hijyen daha çok önemseneceği için tüm dünyada pandemi riski gelecekte azalabilir. Eğitim sistemi, ekonomi sistemi, sanal para-bitcoin, siyaset gibi bir çok yapı değişebilir, dönüşebilir.
Hijyen demişken Avrupa genelinde 2015 yılında yapılan bir araştırma var. Bu araştırmada insanların tuvaletten çıktıktan sonra ellerini yıkayıp yıkamadıkları sorulmuş. Türkiye‘de evet cevabı %90lar düzeyindeyken, diğer ülkelerde bu durum %50-60 düzeyine kadar düşebiliyor! Para elledikten sonraki durumu düşünmek bile istemiyoruz. Türkiye‘de de bu oran gerçekte %90 lar civarında olmasa da %70-80’ler civarında olduğunu tahmin ediyoruz. Yapılan araştırma tüm Avrupa’da bir de Bosna’da el yıkama oranı oldukça iyi .Aklınıza İran’da ölüm oranı oldukça yüksek, oradaki durum ve anket arasındaki bağı kuramadık diye bir soru gelebilir. Anketin İran’ da yapılmadığını sadece Avrupa’yı kapsadığını tekrar belirtelim.
Çin’de ise durum gün geçtikçe düzeliyor. Yükselen hastalanma eğrisi düşmeye başladı ( daha doğrusu plato evresine ulaştı). Hatta Apple bugün virüs nedeniyle Çin’de kapattığı 42 mağazasını yeniden açma kararı aldı. Çin’de yaşanan ölümlerin çoğunun, yaşanan panik dolayısıyla hastalananlara iyi bakım şartları sağlanamamış olması da gündemde. Gerçekten de geçtiğimiz günlerde gördüğümüz gibi panik daha büyük bir dert. Wuhan’da Biliyorsunuz çok sert karantina tedbirleri uygulandı. Kimse sokağa çıkamadı. Ancak halk mahalle-apartman bazında WhatsApp benzeri bir uygulamayla örgütlenip gönderilen yiyecek yardımını sırayla, kimsenin halkını gasp etmeden aldı. Aralarında birer metre mesafe bırakarak. Yaşlıların yiyecek yardımını ise apartman sakinleri onların kapılarına bırakarak halletti. Yani en büyük kriz anında organize olunca işleri yoluna koyabildiler. Bu arada Çin’de karantina sonrası boşanma davaları ve aile içi şiddetin arttığına dair bilgiler geliyor. Oysa Marquez gibi olmasa da şöyle “Corona Günlerinde Aşk” ne güzel olurdu ! Belki vakit bulup Marquez’in müthiş eseri “Kolera Günlerinde Aşk” kitabını da okuyabilirsiniz
Öte yandan bir pandemi ile karşı karşıya olmamıza rağmen fazla kiloya bağlı hastalıklar, kalp hastalıkları, kanserler, diyabet gibi kronik hastalıklar hala Covid 19 dan çok daha fazla can alıyor. Hava kirliliğine bağlı erken ölümler ise 2017’de 8 milyon 800 bin civarındaydı! Hava kirliliğine karşı hiçbir önlem olmayışı ayrı bir yazı konusu. Fakat Çin’deki üretimin durması nedeniyle bugünlerde hava kirliliği ve atmosferdeki karbon emisyonu düştü.
Peki siz bireysel olarak neler yapabilirsiniz ona bir bakalım;
-Antibiyotik almayın Antibiyotikler bakterilere etki eder, virüslere hiçbir etkisi yoktur. Üstelik vücudunuzdaki yararlı bakterileri de yok edeceği için virüsler için daha avantajlı bir ortam hazırlamış olursunuz.
-Ellerinizi iki kere “iyi ki doğdun” şarkısının nakaratı eşliğinde yani yaklaşık 20 saniye boyunca iyice, dirseklerinize kadar yıkayın.
-Ağız-burun çalkalamanın zararı olmaz, günde birkaç kez temizleyin .
-Ellerinizi yıkarken mümkünse bugünlerde sıvı sabun kullanın. İlk önlem ellerinizi yıkamak, ikincisi %60 ve üzeri alkol içeren dezenfektanlar, üçüncüsü 80 derecelik kolonyalar ama kolonyalara çok fazla güvenmeyin çünkü virüse etkili olan alkol türü metil alkol. Kolonya ve içkilerde ise etil alkol bulunuyor. Etil alkolün virüs harabiyeti ise metil alkol kadar değil.
-Yüzünüze dokunmamaya çalışın .Çünkü hasta bir bireyin damlacık enfeksiyonuyla tükürüğünün yapıştığı bir yüzeyde virüsler uzun süre kalabiliyor. Siz de aynı yeri tuttunuz da virüs elinize geçiyor. Ellerinizi yıkamadan yüzünüze, ağzınıza, burnunuza, gözünüze değdirdiğinizde enfekte olma ihtimaliniz yüksek.
-Bireysel kalkan oluşturun .Bu kalkan
3-4 adım mesafesi oluyor. Çok zor yeneceğiz ama öpüşme, el sıkışma, sarılma gibi eylemleri bırakmamız gerekiyor.Şu günlerde daha cool olan selamlaşma ise uzakdoğu stili selamlaşma.
-Bulunduğunuz ortamı sık sık havalandırın. Uçak yolculukları uçağın havalandırılamaması nedeniyle de riskli.
-Virüs bulaşmış olduğunu düşündüğünüz giysilerinizi 60-90°’de yıkayın. Yıkanamayacak olan mont palto gibi giysilerinizi 4-6 saat mümkünse güneşte havalandırın.
-Öksürük ve hapşırık tek kullanımlık mendile ve mendil de hemen çöpe gidecek unutmayın. Yanınızda mendil yoksa ana okullarında bile öğretilen dirsek içine hapşırıp öksürebilirsiniz.
-Kapı kolları, musluk, elektrik düğmeleri, asansör numaratörleri gibi ortak kullanılan yerleri sık sık temizleyin.
-Soğuk algınlığı belirtiniz varsa yaşlılar, kemoterapi hastaları ve kronik hastalığı olanlarla lütfen temas etmeyin. Temas etmeniz zorunluysa mutlaka maske takın. Ölümlerin büyük bir kısmı yaşlılarda oluyor.
-Yaşlılarınız için acil durumda ne yapacağınızı planlayın.
-Yaşlılar sokağa, alışverişe pek fazla çıkmamalılar. Onlara yardımcı olun.
-Para da çok el değiştirdiği için çok kirli olma olasılığı her zaman yüksek. Para yerine kredi kartı kullanabilir, POS cihazına da dokunmamak için temassız işlem yapabilirsiniz.
-Doğruluğundan emin olmadığınız WhatsApp mesajlarını paylaşmayın.Bu durum toplumu paniğe sürükler ve bundan bireysel olarak siz de sorumlusunuz.
-Evde ailenizle birlikte sakince, huzurla kalın, sinirlerinize hakim olun coronanınyapamadığını siz yapmayın
Tarihi günlerden geçtiğimizi unutmayın.
KARŞILAŞTIRMA-BASİT AYIRICI TANI
COVİD-19
Ateş, yorgunluk, öksürük, kuru öksürük, solunum zorluğu, ağrı, burun akıntısı,
boğaz ağrısı, ishal
SOĞUK ALGINLIĞI
Ateş, yorgunluk, ağrı, hapşırma, burun akıntısı, boğaz ağrısı
GRİP
Ateş, yorgunluk, kuru öksürük, öksürük, ağrı, hapşırma, burun akıntısı, burun tıkanıklığı, boğaz ağrısı, ishal
ALERJİ
Yorgunluk, kuru öksürük, solunum zorluğu, öksürük, hapşırık, burun akıntısı, burun tıkanıklığı, gözlerde sulanma
Herkese sağlıklı günler diliyoruz …
13 Mart 2020